تعارض شخصیتی در نظام شغلی

" هر سازشی که به آن تن در می دهیم همراه با تنزلی درونی است که همان دم از آن آگاه نیستیم."

امیل چوران

اگر بخواهید در یک دستگاه دولتی یا وابسته به دولت منزلت و جایگاهی بدست بیاورید علاوه بر اینکه ناچارید عقاید و تفکراتتان را، که بخش مهمی از سازه ی شخصیتی شما می باشد، با قوانین دیکته شده ی اینگونه سازمانها و ارگانهای دولتی همسان سازی کنید، بلکه باید پوشش و ظاهرتان نیز با معیار آنها تعریف شود. چنین قوانینی به خودی خود مشکل آفرین نیستند بلکه زمانی خطرناک می شوند که همچون چشمانی ناظر، مجموعه ی زندگی شما و زندگی اجتماعی تان را زیر نگاه سخت و غیرمنطقی خود بگیرند. شدت نفوذ و تسری چنین قوانینی به کلیت زندگی فردی که تحت حمایت آنها می باشد، عامل مشکلات روحی و عصبی و گاهی خانوادگی و اجتماعی او می شود و عزت نفس و کرامت اش مورد هجوم واقع می شود و خدشه دار می شود. این امر در نهایت، زندگی اجتماعی و فردی او را دچار تضاد و تناقض های پیچیده ای می کند.

در ابتدا مساله بر سر چراییِ رعایت کردن مقررات است اما با گذشت زمان، شخصیت غیر اصیل و دیکته شده از سوی قدرتِ برتر، فرد را وادار میکند تا چاره ای اندیشیده  و با روشی از این درد خلاص شود. عدم تعادل میان سطوح مختلف شخصیتی و اجتماعی، روان انسان را در تنگنای سختی قرار می دهد و او به ناچار مسیری تازه پیدا می کند. بدین صورت که ناخودآگاه و غیرعمد از اهمیتِ موضوعِ (تعارضات شخصیتی) کم میکند و تناقض رفتار و اعمالش را پذیرفته و خصلت های انسانی همچون صداقت و اصالت اخلاقی جای خود را به دروغ و دورویی می دهد. چرا که این ترفند بهترین نتیجه ی شغلی و اجتماعی را نصیب او میکند. در نتیجه دروغگویی دیگر یک امر زننده و غیر اخلاقی به حساب نمی آید بلکه مصلحتی است که برای گذران زندگی و رتق و فتق امور، ساده و کارگشاست. در این زمان، ارزشها به ضدارزش تبدیل می شوند و تشخیص حقیقت از دروغ غیرممکن می شود. دیگر امکان ندارد بتوانید شخصیت اصیل چنین فردی را تشخیص بدهید. این سردرگمی علاوه بر آثار شوم آن از قبیل ازدست رفتن اعتماد اجتماعی باعث می شود قانون گریزی امری طبیعی و حتی در مواقعی مفید جلوه کند.

قوانینی که با پیش فرضِ حق آزادی انتخاب برای تک تکِ انسانها در هر شرایط و تحت هر موقعیتی و برای همه ی اقشار جامعه تدوین نشوند محصولی جز بی قانونی و هنجار شکنی در پی نخواهند داشت.