جایی برای من

جناب صائب شعری دارند با این مضمون:شد مدتی که خشت سر خم کتاب ماستموج شراب، سرخی سرهای باب ماستمرغابی ایم و عالم آب است جان مادر مجلسی که باده نباشد سراب ماستو بعد به کتاب می‌پردازند:از بس کتاب در گرو باده کرده ایمامروز خشت میکده ها از کتاب ماستخود را به تلخ و شور برآورده ایم مادر آب اگر بود رگ تلخی، گلاب ماستاینجا هم از تقدیر شکایت دارند:هرگز کباب ما نمکی بر جگر نداشتدایم ز بخت شور، نمک در شراب ماستدر زیر پای سرو، شکرخواب می زنیمچندان که شیشه بر سر بالین خواب ماستبا آن که غیر باد نداریم در گرهلب تشنه تیغ موج به خون حباب ماستاما در ادامه می‌ایستد و تمام قد از آنچه هست دفاع می‌کند:نی می کند به ناخن دشمن شکست ماآتش کباب کرده مرغ کباب ماستدر دفتر معامله ما خلاف نیستآن روز عید ماست که روز حساب ماستاز پیچ و تاب زلف مگوئید پیش ماموی میان، گداخته پیچ و تاب ماستو اینجا که چقدر به اراده و خواست خود می‌بالد با غروری زیبا:یک نقطه انتخاب نکرده است هیچ کسخال بیاض گردن او انتخاب ماستدر اینجا هم به این نتیجه می‌رسد که هستی پرسش‌گونه‌ی او چه سهمگین و غیر قابل فهمیدن است:چون خصم مضطرب نشود از سؤال ما؟درمانده کوه طور به فکر جواب ماستکه در آخر هم ادعا می‌کند اگرچه توانمندترین‌ام، اما قناعت پیشه می‌کنم و جهان را از گزند خویش آسوده می‌گذارم:صائب بر آستان قناعت نشسته ایمگردون غلام همت عالی جناب ماستاین شعر مست است. می‌خندد، می‌گرید، می‌ایستد و فلسفه می‌بافد، می‌داند و می‌داند که می‌داند، اما باز شک می‌کند، فروتن است، با همه‌ی بزرگی‌اش نجیب است.صائب در این شعر کل جامعه‌ی ایران را به تصویر می‌کشد. طبقات و اقشار مختلف را کنار هم می‌چیند، از مست و فرومایه و بیسواد و غلام، تا قهرمان و دانشمند و حکیم و , ...ادامه مطلب

پایه‌های فکری نظام‌های ارزشی و تمامیت‌خواه بر اصل مهمی استوارند: تا جایی که می‌شود باید پیچیدگی را ساده کرد. اما چرا باید چنین کرد؟.مسأله اصلی نظام‌های تمامیت‌خواه چیزی جز نبرد با حقیقت نیست. حقیقت حاوی پیچیدگی است. بعنوان مثال فهم مسأله فقر یا بحران اخلاق نیازمند شناخت روابط تو در تو و در هم تنیده‌ای است. این شناخت الزاما از راه فهم چنین پیچیدگی‌هایی می‌گذرد. به همین سبب پژوهش‌ها و روش‌ بررسی مسائل است که از عهده چنین کاری برمی‌آید. چرا که فرمول سر راستی ندارد. در حقیقت هیچ نوع شناخت و آگاهی فرمول سرراستی ندارد. فهم حقیقت بنیادین نیز به همین دلیل پیچیده است. حتما برای شما پیش آمده است که کودکی با سؤالات فراوان خِفت‌تان کند. هرچه تقلا می‌کنید تا او را قانع کنید پس از هر جواب شما سوالی سختتر در انتظارتان خواهد بود. این همان عقوبت حقیقت‌طلبی است. کودک براحتی قانع نمی‌شود، فقط بر ادراک حقیقت‌طلبی خود افسار می‌زند. در واقع او در برابر قدرت برتر بزرگسال ذهن خود را از پرسشگری بازمی‌دارد. رفتار انسان‌ها در مقابل حکومت‌های تمامیت‌خواه به همین صورت است؛ روحیه پرسشگری و بحث و جدل را بر اثر نیروی قهر نظام از دست می‌دهد، و برای آرامش بیشتر و حفظ امنیت خویش اخلاقِ ساده‌سازی حکومت را تقلید می‌کند. انتخاب این راه‌حل به او کمک می‌کند مورد پذیرش قرار گیرد. نمی‌توان انکار کرد که هر انسانی در پی تأیید خویش است. پس چه مسیری ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر از مسیر ساده‌سازی مفاهیم نظری. اما نتیجه به غایت بدتر است؛ ساده‌سازی هوش را از بین می‌برد و درصد بهره هوشی را کم می‌کند برای پس زدن این جریان غالب و سیطره‌ی یکسان‌سازی که منجر به جامعه‌ای فاقد استعداد و بهره هوشی مناسب می‌شود، تنها , ...ادامه مطلب

معنای اخطاریه‌اش را نمی‌فهمد. نمی‌تواند ارتباط میان پوشیده نبودنِ موهای زن مسافر با جریمه شدن ماشین‌اش را بفهمد. می‌خواست بداند چرا قانون حریم خصوصی او را حرمت نمی‌نهد و از همه مهم‌تر اینکه چرا به او بُهتان می‌بندد و او را متهم به رعایت نکردن حقوق ش, ...ادامه مطلب

دوران نوجوانی را شاید بتوان اولین بحران آینده‌ساز و حساس دوران زندگی فرد نامید. کودکی نیز یک دوره بحران دارد و آن موقعیتی است که کودک به اجبار باید از وابستگی عاطفی به مادر جدا شود و استقلال بیابد. اما شدت آسیب پذیری کمتری نسبت به بحران دوران نوجوان, ...ادامه مطلب

قرن‌ها نظام‌های سیاسی صرفا از نیروی قهریه برای پیش‌بُرد اهداف‌شان استفاده می‌کردند. ردپای توصیه به تنبیه در آثار ادبی و آموزشی و حتا فلسفی به چشم می‌خورد. عموما اصلاح انسان بر اساس تنبیه‌کردن او استوا, ...ادامه مطلب

یکسال زمان می‌برد که زمین به دور خورشید بچرخد. یکسال طول می‌کشد تا دوباره به همان نقطۀ آغاز رسیدن و دوباره - از همان نقطه‌ای که قرنهاست می‌گویند چرخش زمین از آنجا آغاز شده است - فصل شکوفه دادن را به چ, ...ادامه مطلب

در برنامه‌های کودک دهۀ شصت، پویانمایی‌ای به نام "خِپل" پخش می‌شد که در زیبایی مفهوم و ایده بی‌نظیر بود. حالا چرا تلویزیون ایران این نام را به جای نام اصلی آن یعنی "باغ گل‌ها" انتخاب کرده بود، به این خ, ...ادامه مطلب

یکی از سرگرمی‌های انسان در طول تاریخ حیاتش، خلق معما و پرسش‌هایی بوده است که چالش ذهنی برای پیداکردن پاسخ درست به وجود آورده‌اند. از ویژگی‌های یک معمای خوب، خلق فضایی ناآشنا و دور از تجربیات معمول است, ...ادامه مطلب

کلمات گاهی می‌توانند به ضد خود تبدیل شوند. حتما شما هم بارها با موقعیتی از این دست روبرو شده‌اید که هرچه تلاش کرده‌اید تا آنچه بدان می‌اندیشید را به دیگری بفهمانید اما با وجود آنکه تصور می‌کنید در بیا, ...ادامه مطلب

توجه بشر به متافیزیک و الهیات از شگفتی او در مقابل هستی خویش و جهان پهناور اطرافش آغاز شد. درست از همان زمانی که به حقارت و کوچکی خود در مقابل جهان بیکران هستی پی برد. هر امر بیرونی برای او مصداقی از , ...ادامه مطلب

«زمان، مصرف و زندگی روزمره»نویسندگان: فرانک ترنتمان و الیزابت شاومترجم: علیرضا مرادیناشر:  علمی و فرهنگی، چاپ اول 1397458 صفحه، 26000 تومان در داستان‌های ملل کهن، زمان عنصر مهم و حیاتی بود. گویِ زمانِ, ...ادامه مطلب

«جنونِ قدرت و قدرتِ نامشروع»نویسنده: دکتر محمدرضا سرگلزاییناشر: قطره، چاپ دوم 1397110 صفحه، 14000 تومان بهومیل هرابال در کتاب تنهاییِ پرهیاهو می‌گوید: "من وقتی چیزی را می‌خوانم، در واقع نمی‌خوانم. جمل, ...ادامه مطلب

خُب آقایان؛ لابد می‌خواهید بدانید که از دیدارِ بازی امروز لذت برده‌ام یا نه. باید بگویم که متأسفانه به علت سرمای شدیدی که خورده‌ام نتوانستم برای دیدار نزدیک این بازی مهیج! به استادیوم بروم. اما زنان و, ...ادامه مطلب

نویسندگان: روچر باروز، نیکلاس پلیس و دبورا کویلگارسترجمه: محمد خانینشرعلمی و فرهنگی ، چاپ اول 1396511 صفحه، 25000 تومان داشتن یک سرپناه، از دیرباز جزء دغدغه‌‌های اصلی انسان بوده است. تمدن‌های عظیم همگ, ...ادامه مطلب

پرورش هوش اخلاقی و اجتماعی شهروندان در سنین کودکی و نوجوانی، از سیاست گذاری های هدفمند مهم کشورهایی است که برای داشتن آینده ای مطلوب، مسیر روشن و مطمئنی اختیار می کنند. طی چند دهه ی اخیر، دولت طرح های, ...ادامه مطلب